در این مقاله قصد داریم مشمولین مالیات بر ارزش افزوده را بررسی کنیم؛ برای اینکه بهتر این موضوع را درک کنید، بهتر است در ابتدا چندین تعریف از ارزش افزوده را مرور کنیم. ارزشی که به مواد خام و سایر عوامل تولیدی دیگر اضافه می‌شود، ارزش افزوده نام دارد. البته لازم به ذکر است که نیروی انسانی، شامل ارزش افزوده نمی‌شود.
قانون مالیات، ارزش افزوده را به این صورت تعریف می‌کند: تفاوت میان ارزش کالا و خدمات عرضه شده با کالاها و خدمات خریداری شده در یک بازه زمانی معین.
تعریف علمی و آکادمیک ارزش افزوده نیز می‌گوید که ارزش افزوده، مابه‌التفاوت ستانده و داده است. یا به زبانی ساده‌تر می‌توان گفت که ارزش افزوده یعنی فروش منهای خرید.
مشمولین مالیات بر ارزش افزوده چه کسانی هستند؟
تمام گروه‌های شغلی که به هر طریقی با خرید و فروش کالا و خدمات در ارتباط هستند، شامل مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند. در مجموع، مشاغل زیر موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند:
- ارائه‌دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری، دفترداری و همچنین خدمات مالی
- حسابداران رسمی شاغل و مؤسسه‌های حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
- ارائه‌دهندگان انواع خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
- ارائه‌دهندگان انواع خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
- هتل‌ها، متل‌ها و مهمان‌پذیرها
- بنکداران، عمده‌فروش‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبارها
- نمایندگان مؤسسه‌های تجاری و صنعتی اعم از داخلی و خارجی
- مؤسسه‌های حمل‌ونقل موتوری و باربری، زمینی، هوایی، دریایی
- مؤسسه‌های مهندسی
- مؤسسه‌های تبلیغاتی و بازاریابی
- کلیه واردکنندگان
- کلیه صادرکنندگان
- کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی و بهره‌برداری
- بهره‌برداران از معادن
- فروشندگان طلا و جواهرات
- فروشندگان آهن‌آلات
- صاحبان تالارهای پذیرایی و رستوران‌ها
- صاحبان نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودرو و بنگاه معاملات املاک
- صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز خودرو
- چایخانه‌ها
- صاحبان دفاتر اسناد رسمی
- صاحبان مراکز ارتباطات رایانه‌ای و دفاتر خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولت
- صاحبان سینماها، تماشاخانه‌ها و مکان‌های تفریحی و ورزشی
- چلوکبابی‌ها، سالن‌های غذاخوری و سفره‌خانه‌های سنتی
- اغذیه‌فروشی‌ها با مالکیت و نام تجاری
- صاحبان دفاتر خدماتی مسافرتی و جهانگردی
مالیات بر ارزش افزوده به چه خدماتی تعلق می گیرد؟
همان‌طور که در قسمت‌های بالاتر اشاره شد، علاوه بر کالاها، برخی خدمات نیز مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. در‌واقع مصرف‌کننده ی این خدمات، باید علاوه بر پرداخت هزینه خدمات، هزینه ارزش افزوده ان را نیز پرداخت کند. این خدمات شامل موارد زیر می‌شوند:
- خدمات بانکی و اعتباری بانک‌ها، مؤسسات و تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه مجاز
- خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالاها در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس
- انواع خدمات پژوهشی و آموزشی
- ارائه‌دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری، دفترداری و همچنین خدمات مالی
- ارائه‌دهندگان انواع خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
- ارائه‌دهندگان انواع خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
- صاحبان مراکز ارتباطات رایانه‌ای و دفاتر خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولت
مالیات بر ارزش افزوده در چه بازه زمانی پرداخت می شود؟
براساس قوانینی که درباره مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده‌است، مشمولین باید هر سه ماه یک‌بار، با مهلت ۱۵ روزه، مالیات خود را پرداخت نمایند. مشمولین موظف‌اند اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را در سامانه بارگذاری کنند و مبلغ مالیات را نیز پرداخت نمایند. در صورتی که مشمولین مالیات خود را در زمان مقرر پرداخت نکنند، باید جریمه یا دیرکرد بپردازند. مالیات توسط مصرف‌کنندگان کالا و خدمات پرداخت می‌شود.
لیست اصناف و کالاهای معاف از ارزش افزوده (از دی ماه سال ۱۴۰۰)
در تیرماه ۱۴۰۰ حکم اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده به دولت ابلاغ شده و برای عملیاتی شدن زیرساخت‌های آن، شش ماه فرصت داده‌شد. طبق این ابلاغیه، از تاریخ ۱۳ دی ماه، تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان موظف به درج برچسب معافیت از مالیات بر ارزش افزوده، بر روی کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده شدند.
همچنین لازم است بدانید که کالاهایی که تولید داخل هستند و رشد رقابت‌پذیری داشته‌باشند، مشمول مالیات ۳ درصدی هستند. علاوه‌بر این؛ افرادی که در زمینه صادرات کالا فعالیت می‌کنند، به‌دلیل ارزآوری، شامل معافیت مالیاتی می‌شوند. کالاهای داخل که معاف از پرداخت مالیات هستند، عبارتند از:
- چای، گندم، خرما، آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان
- انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی، خدمات درمانی انسانی، حیوانی و گیاهی
- اقلام با مصارف صرفاً دفاعی نظامی و انتظامی و امنیتی
- رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه‌ها
- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
- کالاهای اهدایی به‌صورت بلاعوض به وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی با تأیید هیئت وزیران و حوزه‌های علمیه با تأیید حوزه گیرنده هدایا
- اموال غیرمنقول
- فرش دستباف
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده
- دام و طیور زنده، آبزیان، زنبورعسل و نوغان
- فلزات گران‌بها، شمش طلا
- دام حیوانات، دام زنده
- انواع نشاء، نهال
آیا مشاغل معاف از ارزش افزوده موظف به انجام تکالیف مالیاتی هستند؟
عرضه‌کنندگان کالاها و خدماتی که مشمول ارزش افزوده نمی‌شوند، از انجام تکالیف مالیاتی مانند ثبت‌نام ارزش افزوده، تهیه و ارسال اظهارنامه نیز معاف هستند. این گروه مجاز به دریافت هیچ‌گونه مبلغی به عنوان ارزش افزوده در فاکتورهای خود نیستند. سازمان امور مالیاتی نیز برای مشاغل معاف از ارزش‌افزوده هیچ ابلاغیه‌ای صادر نکرده‌است و نیازی به انجام هیچ یک از موارد ذکر شده، ندارند.
فراموش نکنید که فقط مشاغلی که معاف از مالیات هستند، از گرفتن گواهی ارزش افزوده و مالیات آن معاف هستند. حتی اگر تنها یکی از فعالیت‌های اقتصادی این افراد، در گروه‌های معاف از مالیات نباشد، باید در سیستم مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام نمایند و گواهی ارزش افزوده را دریافت کنند، سپس اظهارنامه مالیاتی مربوطه را به همراه مالیاتی که از مصرف‌کننده دریافت کرده‌اند، در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار دهند.
جمع بندی
در این مقاله از سایت صدگان به بررسی مشمولین مالیات بر ارزش افزوده و اطلاعات تکمیلی آن پرداختیم. همان‌طور که ذکر شد، مالیات بر ارزش افزوده به کالاها و خدماتی تعلق می‌گیرد که ارزشی به مواد خام و سایر عوامل تولیدی، افزوده شود. امیدواریم مطالب ذکر شده برای شما مفید واقع شود.
سوالات متداول:
- بازه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، چند روز است؟
مشمولین باید هر سه ماه یک‌بار، در مدت ۱۵ روز مالیات خود را پرداخت کنند.
- چه خدماتی شامل مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند؟
تمام خدماتی که شامل این قانون می‌شوند در مقاله ذکر شده‌است.
- آیا مشاغل مربوط به فلزات مانند طلاسازی، باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نمایند؟
خیر این گروه معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند.
