زمانی‌که یک کارخانه یا واحد صنعتی راه‌اندازی می‌شود، جهت پیشی گرفتن از رقبا اهدافی برای آن تعیین خواهد شد و با توجه به پیشرفت فضای کسب و کار نیازمند به ناظری است که بتواند با دانش و تخصصی که دارد این وظیفه را بر عهده گرفته و آن را به سمت تحقق اهداف تعیین شده سوق دهد. در واقع یک مدیر تولید (Production Manager) چنین وظیفه‌ای را بر عهده خواهد گرفت و به کارخانه یا واحد صنعتی کمک می‌کند که بتواند در مسیر پیشرفت قرار گیرد.
از این رو ما در صدگان قصد داریم که در ادامه، مطالبی را در رابطه با مدیر تولید، تعاریف، وظایف مربوط به آن، نقش‌هایی که بر عهده دارد و همچنین نحوه استخدام وی برای شما بیان کنیم.
مدیریت تولید به چه معناست؟
مدیریت تولید یکی از فعالیت‌هایی است که درون سازمان‌های تولیدی جهت پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و بازاریابی در بخش فروش و ارائه خدمات آن‌ها صورت می‌گیرد. در واقع به زبانی دیگر می‌توان گفت که مدیریت تولید به معنی فرآیندی برای برنامه‌ریزی، هدایت، کنترل و ساماندهی فعالیت‌هایی است که در حال انجام در یک شرکت یا مجموعه تولیدی هستند.
مدیر تولید کیست؟
فرآیندهایی که در قالب مدیریت تولید تعریف می‌شوند، در خط تولید کارخانه قرار می‌گیرند و توسط یک مدیر تولید هدایت خواهند شد. در واقع مدیر تولید وظیفه دارد که نظم درونی و بیرونی شرکت را برقرار کرده و بر تمامی استراتژی‌های تولید برای کاهش هزینه‌های اولیه، ثابت و جاری سازمان، نظارت کامل داشته باشد و آن‌ها را کنترل کند.
سرپرست تولید کیست؟
سرپرست تولید در کارخانه و یا سازمان می‌تواند وظایف مختلفی داشته باشد و در سازمان‌هایی که ساختار یافته هستند، مشاهده می‌شود که چندین سرپرست تولید نیز در خط‌های مختلف تولید این مجموعه در حال کار می‌باشند. در عین حال باید اشاره کنیم که سرپرست‌های تولید نیز همگی زیر نظر یک مدیر تولید انجام وظیفه می‌کنند. در ادامه به وظایفی که یک سرپرست تولید بر عهده دارد اشاره کرده‌ایم.
- برنامه‌ریزی
- سازماندهی
- کارگزینی
- رهبری
- کنترل
نقش مدیر و سرپرست تولید چیست؟
مدیر و سرپرست تولید نقش‌های بسیاری را در یک کارخانه یا شرکت می‌توانند ایفا کنند که می‌تواند روند پیشرفت مجموعه را تحت تاثیر بگذارد و آن‌را در مسیر رسیدن به اهداف تعیین شده، قرار دهد. از این رو در ادامه به نقش مدیر و سرپرست تولید اشاره شده است.
نقش مدیر تولید
یک مدیر تولید در سازمان یا کارخانه‌ای که مشغول به کار است، نقش‌های بسیار موثری را را هم‌چون دریافت سفارش، فروش محصولات، برنامه‌ریزی و تولید محصولات تا مرحله تحویل سفارش به مشتری ایفا می‌کند. در عین حال وی می‌تواند عواملی که در تولید یک محصول نقش دارند را به خوبی مورد بررسی قرار دهد تا بتواند فرآیند دستیابی به محصول مورد نظر را بهبود بخشد.
در واقع مدیر تولید باید همه فعالیت‌های کارخانه یا سازمان را از نظر مالی و اقتصادی مورد بررسی قرار دهد تا بتواند منابع را به صورت بهینه استفاده کند. همچنین برنامه‌ریزی‌های مربوطه را تحت نظر خواهد داشت تا بتواند شرکت را در مسیر درستی برای پیشرفت قرار دهد.
مدیر تولید نقش‌های دیگری را از جمله مدیریت بودجه، تخصیص منابع، ایجاد روابط مناسب با کارگران جهت افزایش انگیزه آن‌ها ایفا می‌کند و با نظارت بر فرآیند تولید در هر واحد تولیدی در صدد حل مشکلات آن‌ها خواهد بود. البته مدیر تولید باید علاوه بر نظارت بتواند فرآیند‌های تولید را نیز راه‌اندازی کرده، در عین حال بررسی کند و در نهایت در صورت نیاز آن‌ها را هم ارتقاء دهد.
از جمله دیگر نقش‌های مهم دیگری که مدیر تولید بر عهده دارد این است که کنترل حسابداری مجموعه را بر عهده داشته و نظارت بر آن جزو برنامه‌های روتین وی باشد.
نقش سرپرست تولید
باید در نظر داشته باشید که یک سرپرست تولید، نقش‌هایی نیز در کارخانه یا سازمان بر عهده خواهد داشت که در ادامه بیان شده‌اند.
- حلقه اتصال بین بخش مدیریت و کارگران، سرپرست تولید است.
- به عنوان نماینده مدیران یک مجموعه، نقش یک رابط را بین کارفرما و کارگران دارد.
- سرپرست تولید برای این‌که خواسته‌ها و مطالبات کارگران را به گوش مدیران برساند، به عنوان سخنگوی آن‌ها خواهد بود.
- با توجه به تخصصی که سرپرست تولید دارد، همواره برای تنظیم روابط و افزایش کارایی مجموعه از وی نظر خواهی می‌شود.
وظایف مدیر و سرپرست تولید چیست؟
کارخانه‌ها و شرکت‌ها برای این‌که بتوانند روند کاری خود را با موفقیت در مقایسه با رقبا ادامه دهند، باید از یک ناظر متخصص در این زمینه کمک بگیرند که در واقع تحت عنوان مدیر تولید مشغول به کار خواهد بود. البته باید اشاره کنیم که اگر مجموعه‌ای چندین بخش مختلف داشته باشد، برای هر قسمت سرپرست‌هایی نیز تعیین خواهد شد که در نهایت مدیر تولید بر آن‌ها نظارت خواهد کرد. مدیر و سرپرست تولید وظایفی را بر عهده دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم و درباره هر کدام مطالبی را به صورت جداگانه بیان خواهیم کرد.
- پیش‌بینی تولید و عملیات
- طراحی و برنامه‌ریزی فرآیند تولید
- انتخاب روش‌ها و راه‌کارهای دقیق برای تولید محصول
- شناسایی و استفاده از فناوری برای تولید
- برنامه‌ریزی ظرفیت تولید
- برنامه‌ریزی تلفیقی
- برنامه زمان‌بندی
- کنترل موجودی و برنامه‌ریزی مواد و محصولات
- کنترل کیفی محصولات تولید شده
- تهیه و ارسال گزارش
پیش‌بینی و تولید عملیات
یک مدیر تولید توانمند باید با پیش‌بینی بازار و روند آن بتواند نیازمندی‌های مشتریان را درک کند تا کارخانه یا شرکت امکان پاسخگویی به آن‌ها را داشته باشد. همچنین وی باید فروش محصول را پیش‌بینی کند و منابع مورد نیاز را جهت تولید و اجرایی کردن عملیات اختصاص دهد. پیش‌بینی روند تولید و بحران‌های پیش رو نیز به مدیر تولید کمک می‌کند که بتواند راه حل‌های مناسبی را برای هرگونه مشکل ارائه کند.
طراحی و برنامه‌ریزی فرآیند تولید
طراحی فرآیند تولید و همچنین برنامه‌ریزی برای آن در کنار ارائه ایده‌های جدید و امکان پذیری آن‌ها از جمله وظایفی است که بر عهده مدیر تولید است. در عین حال وی می‌تواند با نظارت بر تخصیص منابع برای محصولات در طراحی هر چه بهتر کالاها نیز نقشی ایفا کند.
تولید ایده‌های جدید
مدیر تولید یک کارخانه یا شرکت باید همیشه در صدد تولید و ارائه ایده‌های جدید و در عین حال خلاقانه باشد تا بتواند مجموعه را در مسیر پیشی گرفتن از رقبا قرار دهد.
امکان‌پذیری
ایده‌های جدیدی که توسط مدیر تولید ارائه می‌شوند باید از نظر امکان پذیر بودن یا نبودن نیز مورد بررسی قرار گیرند تا بتوان ثمر بخشی یا عدم ثمر بخشی آن‌ها هم پیش بینی شده و در عین حال احتمال شکست در ایده‌ها به حداقل برسد. انجام این‌کار سبب خواهد شد که از اتلاف منابع و وقت در روند اجرایی کردن ایده‌های جدید نیز جلوگیری شود.
طراحی فرآیند تولید
از جمله وظایفی که بر عهده مدیر تولید می‌باشد این است که به کمک نرم افزار برنامه‌ریزی تولید، بتواند ساده سازی در این روند را افزایش دهد تا با انجام این‌کار نیز از صرف هزینه‌ها و زمان زیاد، کاسته شود. در نهایت می‌توان شاهد کارایی و راندمان بیشتر در تولید و همچنین ارائه محصولات با کیفیت‌تر بود.
طراحی کالا
یکی از مواردی که باید مدیر تولید به آن توجه داشته باشد این است که کالای تولید شده مطابق نیاز مخاطب باشد. در عین حال شیوه کار با آن ساده بوده تا در هر شرایطی امکان استفاده از آن‌را داشته باشد.
تخصیص منابع
یکی از مهم‌ترین وظایفی که مدیر تولید بر عهده دارد، تخصیص منابع است و او باید به نحوی آن‌ها را اختصاص داده و استفاده کند که بتواند حداکثر سودآوری را برای کارخانه یا شرکت به همراه داشته باشد.
انتخاب روش‌ها و راه‌کارهای دقیق برای تولید محصول
روش‌های مختلفی برای تولید محصول وجود دارند که مدیر تولید باید بهترین راه‌کار را در این خصوص انتخاب کند تا با توجه به شرایط بیشترین سوددهی حاصل شود.
تولید پیوسته
در این روش، سعی بر این است که محصولات به‌صورت پیوسته و مرحله به مرحله تولید شده تا در نهایت به مشتریان عرضه شوند.
تولید فرآیندی
در این روش، روال به این صورت است که همه واحدها با عملکردی مشابه یک‌جا جمع شده و واحدی تولیدی را تشکیل خواهند داد.
تولید پروژه‌ای
در این روش، خط تولید محصولات با دریافت سفارشات، فعال خواهد شد و مدیر تولید با استفاده از یک سیستم، وضعیت بازار را مورد بررسی قرار می‌دهد و اطلاعاتی را برای بهبود روند تولید به دست خواهد آورد.
شناسایی و استفاده از فناوری برای تولید
با توجه به این‌که تکنولوژی همواره رو به پیشرفت است، باید از فناوری‌های جدیدی برای تولید محصولات استفاده شود که در این حالت مدیر تولید با توجه به امکاناتی که در اختیار داشته و نیازی که در بازار وجود دارد، سعی بر این خواهد داشت که از فناوری‌های جدیدی استفاده کند.
برنامه‌ریزی ظرفیت تولید
یک مدیر تولید پس از تصمیم گیری در مورد نوع کالا و همچنین خدماتی که قرار است ارائه شود باید برنامه‌ریزی جهت ظرفیت تولید محصولات داشته باشد. در واقع باید بتواند ظرفیت قابل دسترسی را در مقایسه با تقاضا در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت انطباق دهد.
برنامه‌ریزی تلفیقی
برنامه‌ریزی تلفیقی برای مدیریت پروژه در حیطه وظایفی می‌باشد که بر عهده مدیر تولید است. در عین حال طبق این زمان‌بندی مدیر تولید باید بر تولید کالا یا خدمات ارائه شده توسط کارخانه یا شرکت نظارت داشته باشد تا به صورت جامع در دسترس مشتریان قرار گیرند. همچنین در برنامه‌ریزی تلفیقی کلیه مراحل بودجه‌بندی، فناوری و بازاریابی باید توسط مدیر تولید انجام شود تا بتواند با نظارت کامل بر آن‌ها بهترین نتیجه را در روند تولید حاصل کند.
برنامه زمان‌بندی
زمان‌بندی در مدیریت کردن پروژه که معمولا با تاریخ آغاز و پایان فعالیت‌ها همراه است از جمله کارهایی است که بر عهده مدیر تولید می‌باشد. در واقع با داشتن برنامه زمان‌بندی، ترتیب انجام فعالیت‌های پروژه از ابتدای کار تا زمان خاتمه آن حفظ خواهد شد و مدیر تولید می‌تواند به راحتی آن‌را به مدیران ارشد ارائه دهد.
کنترل موجودی و برنامه‌ریزی مواد و محصولات
مدیر تولید باید موجودی‌های انبار را به نحوی مدیریت کند که از هزینه نگهداری محصولات کاسته شود و در عین حال نیز با کمبود مواجه نشوند. همچنین کنترل موجودی و داشتن برنامه‌ریزی برای مواد و محصولات می‌تواند در تحویل به موقع آن‌ها به مشتری نیز تاثیرگذار باشد و در عین حال از دپو شدن کالاها در انبار هم جلوگیری می‌شود. البته باید اشاره کنیم که در اختیار داشتن یک نرم افزار انبارداری می‌تواند کار را برای مدیر تولید بسیار ساده کند.
کنترل کیفی محصولات تولید شده
مدیر تولید باید نظارت داشته باشد که محصولات با توجه به استانداردهای ارائه شده به دست مشتریان برسند.
تهیه و ارسال گزارش
مدیر تولید باید گزارش مرحله به مرحله را تهیه کرده و برای مدیران ارشد مجموعه ارسال کند تا آن‌ها همواره در جریان هر آن‌چه که در کارخانه یا شرکت می‌گذرد، قرار گیرند.
استخدام مدیر تولید
همان‌طور که مکررا در مطالب ذکر شد، بهره‌مندی از یک مدیر تولید لایق و متبحر می‌تواند به بهبود روند مجموعه شما کمک کند. اما استخدام مدیر تولید نیازمند این است که وی از دانش و تخصص کافی در این زمینه برخوردار باشد و در عین حال بتواند با سیستم‌های کامپیوتری و نرم‌افزارهای مورد نیاز، کار کند.
جمع بندی
برای تولید انبوه و کارآمد همواره توصیه می‌شود که از یک مدیر تولید متبحر در کارخانه یا شرکت خود بهره ببرید. چرا که مدیر تولید می‌تواند به مدیران ارشد در زمینه‌های مختلف هم‌چون برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت کمک کند تا روند تولید محصولات از نظر کیفی در سطح بالاتری قرار گیرد. همچنین مدیر تولید با راه‌کارهایی که می‌تواند ارائه دهد، کمک می‌کند که سازماندهی بهتری در مجموعه خود داشته باشید.
در عین حال باید اشاره کرد که بهتر است برای تحقق برنامه‌های خود از یک نرم‌افزار حسابداری برای مدیریت شرکت یا کارخانه تولیدی بهره ببرید تا بتوانید بهترین نتیجه را با توجه به برنامه‌ریزی که دارید، به دست آورید. البته استفاده از نرم افزار مدیریت کارخانه نیز در کنار نرم‌افزار حسابداری می‌تواند نقش مهمی را در بهبود روند کاری مجموعه شما ایفا کند. با توجه به این موضوع که اگر به تهیه یک نرم‌افزار جامع حسابداری یکپارچه برای مواردی هم‌چون انبار، محاسبه حقوق پرسنل، کنترل کیفیت و … نیاز دارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به سایت صدگان مراجعه کرده و از طریق شماره تماس درج شده در آن، پس از کسب اطلاعات لازم در خصوص نرم‌افزارهای صدگان و صدگان پرو، اقدام به تهیه نسخه مورد نظر خود کنید.
