کد اقتصادی: مراحل ثبت نام و دریافت کد اقتصادی

کد اقتصادی یکی از شرایط لازم برای انجام فعالیت‌های اقتصادی در کشور است. این کد به عنوان یک شناسه ملی به اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینه تولید، خدمات، بازرگانی، صنعت، کشاورزی و… فعالیت می‌کنند، اختصاص داده می‌شود. همچنین این کد به اداره کل امور مالیاتی کشور، سازمان توسعه تجارت، بانک مرکزی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر نهادهای مرتبط، امکان شناسایی و کنترل فعالیت‌های اقتصادی را می‌دهد.

بنابراین، داشتن کد اقتصادی برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد دارند در بازار اقتصادی کشور حضور داشته باشند، الزامی است. در این مطلب از مجموعه صدگان به بررسی کد اقتصادی چیست و مراحل ثبت‌نام و دریافت کد اقتصادی می‌پردازیم.

کد اقتصادی چیست؟

کد اقتصادی یک شماره ۱۲ رقمی است که برای هر شخص حقیقی یا حقوقی که فعالیت‌های اقتصادی دارد، صادر می‌شود. این شماره شامل سه بخش است:

• بخش اول: شامل ۲ رقم اول کد می‌باشد که نشان‌دهنده نوع فعالیت اقتصادی است. برای مثال، ۰۱ برای تولید، ۰۲ برای خدمات، ۰۳ برای بازرگانی و… به کار می‌رود.
• بخش دوم: شامل ۵ رقم بعدی کد می‌باشد که نشان‌دهنده شناسه ملی شخص حقیقی یا شماره ثبت شرکت یا موسسه حقوقی است.
• بخش سوم: شامل ۵ رقم آخر کد می‌باشد که نشان‌دهنده شماره پرونده مالیاتی شخص حقیقی یا حقوقی است.

برای مثال، کد اقتصادی ۰۰۰۰۰-۰۰۰۰۰۰۰۰۰-۰۱ به شخص حقیقی که فعالیت تولیدی دارد و شناسه ملی و شماره پرونده مالیاتی او هر دو صفر است، تعلق گرفته است.

موارد کاربرد کد اقتصادی

کد اقتصادی برای انجام بسیاری از امور اقتصادی ضروری است. برخی از موارد کاربرد کد اقتصادی عبارت‌اند از:

• اخذ کارت بازرگانی: برای دریافت کارت بازرگانی که امکان انجام فعالیت‌های صادراتی و وارداتی را فراهم می‌کند، نیاز به داشتن کد اقتصادی است.
• شرکت در مناقصه و مزایده: برای شرکت در مناقصه و مزایده‌های عمومی و خصوصی که توسط دستگاه‌های دولتی و غیر‌دولتی برگزار می‌شوند، نیاز به داشتن کد اقتصادی است.
• اخذ جواز کسب: جهت دریافت جواز کسب برای انجام فعالیت‌های صنفی، نیاز به داشتن کد اقتصادی است.
• اخذ مجوز فعالیت: جهت دریافت مجوز فعالیت برای انجام فعالیت‌های خاص هم‌چون حمل‌و‌نقل، گردشگری، آموزش و… نیاز به داشتن کد اقتصادی است.
• اخذ تسهیلات بانکی: برای دریافت تسهیلات بانکی برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی به کد اقتصادی نیاز است.
• اخذ فاکتور: جهت صدور و دریافت فاکتور برای خرید و فروش کالا و خدمات، نیاز به داشتن کد اقتصادی است.
• اخذ بیمه: جهت اخذ بیمه برای کالا، خدمات، کارکنان و… به کد اقتصادی نیاز است.
• اخذ مالیات: برای پرداخت و دریافت مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد، مالیات بر سود سهام و… نیاز به داشتن کد اقتصادی است.

گرفتن کد اقتصادی برای چه کسانی ضروری است؟

به طور کلی، هر شخص حقیقی یا حقوقی که فعالیت‌های اقتصادی دارد، باید کد اقتصادی بگیرد. این شامل موارد زیر است:

• اشخاص حقیقی: شامل کسانی است که به‌صورت مستقل یا به عنوان کارفرما یا کارمند در زمینه تولید، خدمات، بازرگانی، صنعت، کشاورزی و… فعالیت می‌کنند.
• اشخاص حقوقی دولتی: شامل وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات و… است که تحت نظارت و مالکیت دولت هستند و در زمینه‌های مختلف اقتصادی فعالیت می‌کنند.

چه کسانی مشمول دریافت شماره اقتصادی نیستند؟

برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی که فعالیت‌های اقتصادی ندارند یا فعالیت‌های غیر‌مستقیم و غیر‌مستمر دارند، مشمول دریافت شماره اقتصادی نیستند. این شامل موارد زیر است:

• اشخاص حقیقی که فقط به عنوان کارمند در شرکت‌ها و مؤسسات مشغول به کار هستند و هیچ فعالیت اقتصادی مستقلی ندارند.
• اشخاص حقیقی که فقط به عنوان دانشجو، دانش‌ آموز، بازنشسته، بیمار و … زندگی می‌کنند و هیچ فعالیت اقتصادی مستقلی ندارند.
• اشخاص حقیقی که فقط به عنوان خَیر در مؤسسات خیریه و انسان ‌دوستانه فعالیت می‌کنند و هیچ فعالیت اقتصادی مستقلی ندارند.
• اشخاص حقوقی که فقط به عنوان مؤسسات خیریه و انسان‌ دوستانه فعالیت می‌کنند و فعالیت اقتصادی مستقلی ندارند.
• اشخاص حقوقی که فقط به عنوان مؤسسات آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، هنری و… فعالیت می‌کنند و هیچ فعالیت اقتصادی مستقلی ندارند.

چگونه کد اقتصادی بگیریم؟ مراحل دریافت کد اقتصادی

برای دریافت کد اقتصادی، باید مراحل زیر را طی کنید:

• مرحله اول: مراجعه به سایت اداره کل امور مالیاتی کشور به آدرس www.tax.gov.ir و ثبت نام در آن
• مرحله دوم: ورود به سامانه با نام کاربری و رمز عبوری که در مرحله قبل دریافت کرده‌اید و انتخاب گزینه درخواست کد اقتصادی
• مرحله سوم: تکمیل فرم درخواست کد اقتصادی با اطلاعات شخصی، شناسه ملی، شماره پرونده مالیاتی، نوع فعالیت اقتصادی و… و ارسال آن به سامانه
• مرحله چهارم: دریافت کد اقتصادی به‌صورت الکترونیکی از طریق پیامک یا ایمیل و یا به‌صورت حضوری از اداره مالیاتی محل ثبت‌نام

مدارک لازم برای دریافت کد اقتصادی

برای دریافت کد اقتصادی، باید مدارک زیر را داشته باشید:

• برای اشخاص حقیقی: کپی کارت ملی، کپی شناسنامه، کپی صفحه اول دفترچه بیمه، کپی جواز کسب یا مجوز فعالیت (در صورت وجود) و کپی قراردادهای اقتصادی (در صورت وجود) و یک قطعه عکس رنگی ۳×۴؛
• برای اشخاص حقوقی: کپی تاسیس‌نامه، کپی آگهی روزنامه رسمی، کپی شناسه ملی شرکت، کپی کارت بازرگانی یا مجوز فعالیت (در صورت وجود) و کپی قراردادهای اقتصادی (در صورت وجود) و یک قطعه عکس رنگی ۳×۴ از مدیرعامل یا نماینده قانونی؛

کد اقتصادی جدید و کد اقتصادی قدیم

کد اقتصادی جدید یک کد ۱۲ رقمی است که از سال ۱۳۹۵ به بعد برای اشخاص حقیقی و حقوقی صادر می‌شود. این کد در واقع جایگزین کد اقتصادی قدیم شده است که یک کد ۱۱ رقمی بود و از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۴ برای اشخاص حقیقی و حقوقی صادر می‌شد.

کد اقتصادی قدیم دیگر معتبر نیست و باید با کد اقتصادی جدید جایگزین شود. برای تبدیل کد اقتصادی قدیم به کد اقتصادی جدید، باید به سایت اداره کل امور مالیاتی کشور به آدرس www.tax.gov.ir مراجعه کرده و از سامانه تبدیل کد اقتصادی استفاده کنیم.

پیگیری وضعیت ثبت‌نام کد اقتصادی

برای پیگیری وضعیت ثبت‌نام کد اقتصادی، باید به سایت اداره کل امور مالیاتی کشور به آدرس www.tax.gov.ir مراجعه کرده و از سامانه پیگیری وضعیت ثبت‌نام کد اقتصادی استفاده کنیم. در این سامانه، با وارد کردن شناسه ملی یا شماره ثبت شرکت یا موسسه و کد امنیتی، می‌توانیم وضعیت ثبت‌نام کد اقتصادی خود را مشاهده کنیم.

کد اقتصادی ۱۶ رقمی چیست؟

کد اقتصادی ۱۶ رقمی یک کد است که برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینه صادرات و واردات فعالیت می‌کنند، صادر می‌شود. این کد برای شناسایی و کنترل فعالیت‌های گمرکی ضروری است و شامل دو بخش است:

• بخش اول: شامل ۱۲ رقم کد اقتصادی می‌باشد که نشان‌دهنده نوع فعالیت، شناسه ملی یا شماره ثبت و شماره پرونده مالیاتی است.
• بخش دوم: شامل ۴ رقم اضافی می‌باشد که نشان‌دهنده شماره گمرکی است.

برای مثال، کد اقتصادی 1234-00000-000000000-03 به شخص حقیقی یا حقوقی که فعالیت بازرگانی دارد و شناسه ملی یا شماره ثبت و شماره پرونده مالیاتی او هر دو صفر می‌باشد و شماره گمرکی او ۱۲۳۴ است، تعلق می‌گیرد.

برای دریافت کد اقتصادی ۱۶ رقمی، باید به سایت سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران به آدرس www.irica.gov.ir مراجعه کرده و از سامانه درخواست کد اقتصادی ۱۶ رقمی استفاده کنیم. در این سامانه، با وارد کردن کد اقتصادی ۱۲ رقمی و کد امنیتی، می‌توانیم کد اقتصادی ۱۶ رقمی خود را دریافت کنیم.

جمع بندی

کد اقتصادی یک شناسه ملی برای اشخاص حقیقی و حقوقی است که در زمینه‌های مختلف اقتصادی فعالیت می‌کنند. این کد برای انجام بسیاری از امور اقتصادی ضروری است و بدون آن امکان انجام فعالیت‌های صادراتی، وارداتی، بانکی، مالیاتی، قراردادی و… وجود ندارد. بنابراین، آشنایی با کد اقتصادی و مراحل دریافت آن برای هر کسی که قصد دارد در بازار اقتصادی کشور حضور داشته باشد، ضروری است.

سوالات متداول