یکی از مهمترین سوالات کاربران پیرامون دریافت عیدی در آخر سال و نحوه محاسبه آن است. عیدی سال ۱۴۰۱ نیز مانند همه سال‌های دیگر توسط حسابداران شرکت‌های پیمانکاری، صنعتی، خدماتی و… محاسبه می‌گردد. ما در این مقاله قصد داریم به چگونگی محاسبه عیدی ۱۴۰۱ و نکات مهم پیرامون آن بپردازیم.
عیدی سال 1402 چقدر است؟
عیدی و سنوات سال 1402، به مبالغی گفته می‌شود که در پایان سال و از طرف کارفرما به کارگران و کارمندان در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی پرداخت می‌شود. باید به این نکته توجه داشت که عیدی و سنوات دو موضوع کاملا مستقل و جدا از حقوق و دستمزد ماهانه است.
به این ترتیب کارفرما باید در پایان سال تمام مبلغ مرتبط با عیدی و سنوات را محاسبه کرده و آن را به کارگران و کارمندان به طور یکجا پرداخت نماید. نحوه محاسبه و پرداخت عیدی 1402 با مبلغ حداقل و احداکثری که همه‌ساله توسط وزارت کار و امور اجتماعی ابلاغ می‌گردد محاسبه می‌شود؛ بنابراین هیچ کارفرما یا پیمانکاری نمی‌تواند مبلغی کمتر از حداقل مشخص شده به کارگران و کارمندان خود پرداخت کند.
چگونگی محاسبه عیدی سال 1402
همان طور که اشاره کردیم میزان عیدی و سنوات سال 1402 مطابق با مصوبات شورای عالی کار – تعیین کننده سالانه حداقل و حداکثر میزان عیدی و سنوات – مشخص می‌گردد. نکته مهم اینجا است که پرداخت عیدی تنها برای شرکت‌هایی الزامی است که طبق قوانین کار و وزارت کار و امور اجتماعی فعالیت می‌کنند؛ به این ترتیب پرداخت عیدی برای شرکت‌هایی که کارمندان و کارگران خود را بیمه نمی‌کنند و اصولا فهرست حقوق و بیمه ندارند، الزامی نخواهد بود.
طبق آنچه در جدول عیدی و سنوات سال 1402 وزارت کار آمده است، حداقل عیدی مطابق قانون و روال سابق، برابر با ۶۰ روز دستمزد روزانه و حداکثر عیدی برابر با ۹۰ روز دستمزد روزانه تعیین شده است. ضمن این که عیدی 1402 شامل کسانی می‌شود که یک سال کاری را تحت قرارداد شرک بوده اند.
برای کارمندان و کارگرانی که کمتر از یک سال کاری در شرکت یا سازمانی مشغول کار بوده اند، پرداخت عیدی به تناسب یک سال کاری انجام می‌شود، به طور مثال اگر کسی تنها سه ماه آخر سال را با شرکت کار کرده باشد، به اندازه سه ماه کاری عیدی دریافت خواهد کرد.
حداقل عیدی و سنوات در سال 1402
با توجه به آن چه در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم، به راحتی می‌توان میزان عیدی 1402 را طبق جدول عیدی و سنوات سال 1402 مشخص کرد. در صورتی که کارگر یا کارمند یک سال کاری را در شرکت تحت بیمه کار کرده باشد حداقل عیدی او برابر است با:
حداقل عیدی سال 1402= ۶۰ * حداقل دستمزد روزانه
این فرمول دقیقا مطابق با مصوبات شورای عالی کار حداقل مقدار عیدی 1402 را محاسبه می‌کند که با توجه به حداقل دستمزد روزانه اعلام شده از سوی وزارت کار در سال 1402 – مبلغ ۱.۳۹۳. ۲۵۰ حداقل عیدی سال 1402 برابر با ۸ میلیون و ۳۵۹ هزار و ۵۰۰ تومان خواهد بود.
حداکثر عیدی و سنوات 1402
مهمترین نکته‌ای که در این بخش باید به آن اشاره کنیم این است که پرداخت حداکثر مبلغ عیدی 1402 برای هیچ کارفرمایی الزامی نیست و هر کارفرما می‌تواند به هر دلیلی از جمله تشویق کارکنان خود اقدام به پرداخت حداکثر عیدی نماید. طبق مصوبه شورای عالی کار، حداکثر عیدی سال 1402 برابر با ۹۰ روز حداقل دستمزد روزانه است. به این ترتیب فرمول محاسبه آن عبارتند از:
حداکثر عیدی سال 1402 = ۹۰ * حداقل دستمزد روزانه
به این ترتیب مقدار حداکثر عیدی سال 1402 برابر با ۱۲ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۳۵۰ تومان بوده است. نکته مهم اینجا است که مبنای محاسبه عیدی سال 1402 حداقل دستمزد روزانه مصوب شورای عالی کار است، به طور مثال اگر کارگر یا کارمندی دو برابر حداقل دستمزد روزانه دریافتی داشته باشد، عیدی هم به همین تناسب بیشتر خواهد شد.
عیدی 1402 برای کارگران با کارکرد کمتر از ۱۲ ماه
مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند با توجه به مأخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد آن‌ها در سال مشخص می‌شود. مبلغ پرداختی به کارگران در این صورت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده تجاوز نماید. به این ترتیب عیدی ۱۴۰۱ کارگران با سابقه کار کمتر از یک سال عبارت است از:
۱۲ / ۱۲ * تعداد ماه‌های کاری * حقوق ماهانه
محاسبه سنوات کارمندان و کارگران در سال ۱۴۰۱
مبلغ پایه سنوات به شرط داشتن یک سال سابقه کار پرداخت می‌شود؛ به این ترتیب سنوات برای کارمندان با قرارداد سه ماهه، شش ماهه و حتی ۱۱ ماهه قابل پرداخت نخواهد بود. ضمن این که سنوات تنها به کسانی پرداخت می‌شود که دارای حداقل یک سال سابقه کاری هستند. محاسبه پایه سنوات کارگری در سال ۱۴۰۱ مانند محاسبه عیدی ۱۴۰۱ است. در واقع با میزان افزایش حقوق از ابتدای سال، مبلغ سنوات یک سال کار هم افزایش داشته است.
همان طور که اشاره کردیم حداقل دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۱.۱. ۳۹۳.۲۵۰ ریال بوده است. با این حساب، مبلغ سنوات نیز مطابق با حداقل دستمزد روزانه و به شرط یک سال سابقه کار محاسبه شده است که بر اساس روز و ماه محاسبه می‌شود که عبارتند از:
- مبلغ پایه سنوات روزانه در سال ۱۴۰۱: برابر با ۷.۰۰۰ تومان
- مبلغ پایه سنوات ماهانه در سال ۱۴۰۱: برابر با ۲۱۰.۰۰۰ تومان
یک نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که سنوات روزانه و ماهانه با در نظر گرفتن روزهای کارکرد و طبق جدول سنوات و عیدی سال ۱۴۰۱ محاسبه می‌گردد. به طور مثال اگر جدول کاری یک شرکت روزهای شنبه تا چهارشنبه باشد، سنوات آن نیز به ازای همین ۵ روز محاسبه و پرداخت می‌شود. برای محاسبه سنوات سال ۱۴۰۱ کارگران و کارمندان از این فرمول استفاده می‌شود:
حداقل پایه * تعداد روزهای کرکرد تقسیم بر ۳۶۵ = سنوات
محاسبه سنوات بازنشستگان در سال ۱۴۰۱
یکی دیگر از مواردی که در عیدی سال ۱۴۰۱ باید به آن پرداخت سنوات بازنشستگان است. حق سنوات و مزایای پایان خدمت با سنوات سالانه متفاوت است. مزایای پایان خدمت همان مبلغ حق بازنشستگی است که در پایان خدمت (۲۰ یا ۳۰ سال) به او پرداخت می‌شود.
این مبلغ در دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف متفاوت است. در واقع هر دستگاه طبق قانون وزارت کار و سیاست‌های داخلی خود مبلغ سنوات و مزایای پایان خدمت را مشخص می‌کند.
در سال ۱۴۰۱ پاداش بازنشستگی افزایش قابل توجهی نسبت به سال‌های قبل داشت. باید به این نکته نیز توجه کرد که پاداش بازنشستگی ارتباط مستقیمی با عنوان شغلی، میزان حقوق، سختی کار و… دارد. مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری در سال ۱۴۰۱ تا سقف ۴۷۲ میلیون تومان پاداش دریافت خواهند کرد.
مالیات عیدی و سنوات ۱۴۰۱
طبق قانون معافیت مالیات عیدی در سال ۱۴۰۱، کارگران و کارمندانی که مبلغ عیدی آن‌ها کمتر از ۵۶ میلیون ریال باشد مشمول معاف مالیات عیدی شده اند. برای کسانی که عیدی آن‌ها بیش از مبلغ ۵۶ میلیون ریال بوده است، مالیات مطابق با قانون وضع شده است. سنوات سال ۱۴۰۱ مشمول مالیات نبوده است.
مهمترین نکات عیدی و سنوات ۱۴۰۱
- میزان عیدی کارگران پاره وقت و فصلی بر مبنای ساعات کاری آن‌ها خواهد بود.
- در محاسبه عیدی ۱۴۰۱ همه ردیف‌های رسمی افزایش دهنده حقوق از جمله حق ایاب و ذهاب، شب کاری و… مشمول دریافت پایه سنوات و عیدی هستند.
- پاداش‌ها در محاسبه عیدی و سنوات دخیل نیستند.
- به افراد ترک کار کرده سنوات تعلق نمی‌گیرد.
- در دریافت سنوات هیچ تفاوتی بین کارگران رسمی و غیر رسمی نیست.
- عیدی مشمول بیمه نمی‌شود اما مشمول مالیات با توجه به آنچه ذکر شد خواهد بود.
- سنوات معاف از بیمه و مالیات خواهد بود.
