یکی از مهمترین موضوعات در بررسی بودجه هرسال در مجلس شورای اسلامی، تعیین حداقل حقوق و دستمزد برای سال پیش رو است. حقوق سال ۱۴۰۲ با توجه به تورم موجود و همچنین افزایش لحظه‌ای قیمت کالاهای اساسی و مورد نیاز، بارها مورد انتقاد قرار گرفت. در وهله اول حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲ با افزایش ۲۰ درصدی نسبت به سال گذشته مطرح شده بود که با توجه به رایزنی‌ها و مذاکرات فراوان بین نمایندگان کارگران و کارفرمایان با مسئولات دولتی این میزان با ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل تصویب شد. در این مقاله به بررسی حقوق سال ۱۴۰۲ خواهیم پرداخت.
حداقل حقوق و دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۲
در آخرین اخبار رسمی اعلام شده از سوی دولت و مجلس شورای اسلامی، حقوق و دستمزد کارگران با ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۱ به مبلغ پنج میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۴ تومان رسید. به این ترتیب حداقل دستمزد روزانه کارگران نیز از ۱۳۹ هراز تومان به ۱۷۶ هزار و ۹۴۲ تومان رسیده است.
جزئیات حقوق کارگران ۱۴۰۲
طبق ماده ۴۱ قانون کار، دستمزد کارگران بر پایه نرخ تورم و سبد هزینه زندگی خانوار کارگری تعیین می‌شود. بر اساس حداقل حقوق تعیین شده برای کارگران در سال ۱۴۰۲ جزئیات این افزایش ۲۷ درصدی به شرح زیر است:
- حداقل مزد روزانه: ۱۷۶.۹۴۲ تومان
- حق اولاد (هر فرزند): ۵۳۰.۸۲۸ تومان
- پایه سنواتی: ۲۱۰.۰۰۰ تومان
- کمک هزینه اقلام مصرفی (بن): ۱.۱۰۰، ۰۰۰ تومان
- کمک هزینه مسکن: ۹۰۰.۰۰۰ تومان
- حقوق پایه کارگران: ۵.۳۰۷، ۳۳۰ تومان
- حداقل دریافتی ماهانه کارگران بدون سابقه و مجرد: ۷.۳۰۸، ۲۸۴ تومان
- حداقل دریافتی با یک فرزند: ۸.۰۴۹، ۱۱۲ تومان
- حداقل دریافتی با دو فرزند: ۸.۵۷۹، ۹۴۰ تومان
- – حداقل دریافتی ماهانه کارگران ۳.۳ نفری: ۸.۲۰۸، ۳۶۰ تومان
بنابراین رقمی که کمیته مزد برای سبد معیشت کارگران در سال ۱۴۰۲ تعیین کرده است حدود ۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزارتومان است.
در توضیحات جدول حقوق و دستمزد ارائه شده توسط کمیته دستمزد آمده است که از ابتدای سال ۱۴۰۲ سایر سطوح مزدی به مأخذ روزانه ۲۱ درصد به اضافه روزانه مبلغ ۸۳۵۹۶ ریال افزایش می‌یابند.
نرخ افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۲
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، میزان افزایش حقوق بازنشستگان، وظیفه بگیران و مشترکان صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشگری و سایر صندوق‌های بازنشستگی نسبت به سال ۱۴۰۱.۲۰ درصد تعیین شده است. این افزایش باید به نحوی محاسبه شود که پس از اعمال این افزایش حکم حقوق بازنشستگان، وظیفه بگیران و مشترکان صندوق بازنشستگی، متناسب با سنوات خدمت قابل قبول، از ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان کمتر نشود.
حقوق کارگران بدون سابقه در سال ۱۴۰۲
مطابق با جدول حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲ منتشر شده از سوی کمیته دستمزد حقوق کارگران بدون سابقه نیز متناسب با افزایش حقوق ۲۷ درصدی اعلام شده افزایش داشته که جزئیات آن به این شرح است:
ماه‌های ۳۰ روز ماه‌های ۳۱ روز
- حقوق پایه (ساعتی) ۲۴۱.۳۹۵ ۲۴۱.۳۹۵
- حقوق پایه (روزانه) ۱.۷۶۹. ۴۲۸ ۱.۷۶۹. ۴۲۸
- حقوق پایه (ماهانه) ۵۳.۰۸۲. ۸۴۰ ۵۴.۸۵۲. ۲۶۸
- کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار (بن) ۱۱.۰۰۰. ۰۰۰ ۱۱.۰۰۰. ۰۰۰
- حق مسکن ۹.۰۰۰. ۰۰۰ ۹.۰۰۰. ۰۰۰
- پایه سنوات ۰ ۰
- حق اولاد برای هر فرزند ۵.۳۰۸. ۲۸۴ ۵.۳۰۸. ۲۸۴
- حق بیمه سهم کارگر ۵.۱۱۵. ۷۹۹ ۵.۲۳۹. ۶۵۹
- دریافتی بدون فرزند پس از کسر حق بیمه ۶۷.۹۶۷. ۰۴۱ ۶۹.۶۱۲. ۶۰۹
- دریافتی با یک فرزند پس از کسر حق بیمه ۷۳.۲۷۵. ۳۲۵ ۷۴.۹۲۰. ۸۹۳
- دریافتی با دو فرزند پس از کسر حق بیمه ۷۸.۵۸۳. ۶۰۹ ۸۰.۲۲۹. ۱۷۷
- فوق‌العاده هر ساعت اضافه کاری ۳۳۷.۹۵۴ ۳۳۷.۹۵۴
- فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر (۱۰٪) ۵.۳۰۸. ۲۸۴ ۵.۴۸۵. ۲۲۷
- فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر شب (۱۵٪) ۷.۹۶۲. ۴۲۶ ۸.۲۲۷. ۸۴۰
- فوق‌العاده نوبت کاری، صبح و شب یا عصر و شب (۲۲.۵٪) ۱۱.۹۴۳. ۶۳۹ ۱۲.۳۴۱. ۷۶۰
همچنین مبلغ حقوق کارگران با یک سال سابقه کار نیز به این شرح است:
ماه‌های ۳۰ روز ماه‌های ۳۱ روز
- حقوق پایه (ساعتی) ۲۴۱.۳۹۵ ۲۴۱.۳۹۵
- حقوق پایه (روزانه) ۱.۷۶۹. ۴۲۸ ۱.۷۶۹. ۴۲۸
- حقوق پایه (ماهانه) ۵۳۰.۰۸۲. ۸۴۰ ۵۴.۸۵۲. ۲۶۸
- کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار (بن) ۱۱.۰۰۰. ۰۰۰ ۱۱.۰۰۰. ۰۰۰
- حق مسکن ۹.۰۰۰. ۰۰۰ ۹.۰۰۰. ۰۰۰
- پایه سنوات ۲.۱۰۰. ۰۰۰ ۲.۱۷۰. ۰۰۰
- حق اولاد برای هر فرزند ۵.۳۰۸. ۲۸۴ ۵.۳۰۸. ۲۸۴
- حق بیمه سهم کارگر ۵.۲۶۲. ۷۹۹ ۵.۳۹۱. ۵۵۹
- دریافتی بدون فرزند پس از کسر حق بیمه ۶۹.۹۲۰. ۰۴۱ ۷۱.۶۳۰. ۷۰۹
- دریافتی با یک فرزند پس از کسر حق بیمه ۷۵.۲۲۸. ۳۲۵ ۷۶.۹۳۸. ۹۹۳
- دریافتی با دو فرزند پس از کسر حق بیمه ۸۰.۵۳۶. ۶۰۹ ۸۲.۲۴۷. ۲۷۷
- فوق‌العاده هر ساعت اضافه کاری ۳۵۱.۳۲۳ ۳۵۱.۳۲۳
- فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر (۱۰٪) ۵.۵۱۸. ۲۸۴ ۵.۷۰۲. ۲۲۷
- فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر شب (۱۵٪) ۸.۲۷۷. ۴۲۶ ۸.۵۵۳. ۳۴۰
- فوق‌العاده نوبت کاری، صبح و شب یا عصر و شب (۲۲.۵٪) ۱۲.۴۱۶. ۱۳۹ ۱۲.۸۳۰. ۰۱۰
طبق توضیحات ارائه شده از سوی این کمیته تبصره‌های اعلامی به این شرح است:
- حق اولاد به کسانی تعلق می‌گیرد که حداقل ۷۲۰ روز سابقه بیمه داشته باشند.
- پایه سنوات روزانه مبلغ ۷۰۰۰۰ ریال است و به کارگرانی تعلق خواهد گرفت که بیش از یک سال سابقه کار داشته باشند.
- مبلغ هر ساعت اضافه کاری برای کارگران بدون سابقه در سال ۱۴۰۲ معادل: ۳۳۷.۹۵۴ ریال خواهد بود.
- مبلغ هر ساعت شب کاری کارگران بدون سابقه در سال ۱۴۰۲ معادل ۹۴.۴۹۹ ریال تصویب شد.
مالیات بر حقوق سال ۱۴۰۲
بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، افرادی که درآمد ماهیانه آن‌ها کمتر از ۱۰ میلیون تومان است از پرداخت مالیات معاف خواهند بود؛ بنابراین حداقل بگیران حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲ از پرداخت مالیات معاف هستند و نرخ مالیات بر حقوق ۱۴۰۲ برای سایر موارد به صورت پلکانی محاسبه و کسر خواهد شد که مبالغ آن به این شرح است:
- بین۱۰۰.۰۰۰. ۰۰۱ ریال تا ۱۴۰.۰۰۰. ۰۰۰ ریال: ٪۱۰
- بین ۱۴۰.۰۰۰. ۰۰۱ ریال تا ۲۳۰.۰۰۰. ۰۰۰ ریال: ٪۱۵
- بین ۲۳۰.۰۰۰. ۰۰۱ ریال تا ۳۴۰.۰۰۰. ۰۰۰ ریال: ٪۲۰
- ۳۴۰.۰۰۰. ۰۰۱ ریال به بالا: ٪۳۰
حقوق بیمه بیکاری ۱۴۰۲
بیمه بیکاری مبلغی است که به افرادی که به هر دلیلی شغل خود را از دست می‌دهند و سابقه بیمه دارند، متناسب با حقوق پایه دریافت می‌کنند. بر اساس قانون کار، مبلغ بیمه بیکاری برابر با ۵۵ درصد حقوق پایه است. بنابراین تنها در صورتی که افزایش سالانه حقوق از ۵۵ درصد بیشتر باشد افزایش سالانه حقوق به بیمه بیکاری تعلق خواهد گرفت.
افزایش حقوق سال ۱۴۰۲ شامل چه کسانی می‌شود؟
افزایش حقوق تعیین شده از سوی وزارت کار در سال ۱۴۰۲ شامل همه افرادی می‌شود که در یکی از سازمان‌های زیر بر اساس قانون کار فعالیت‌های مربوطه را انجام می‌دهند: نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات، قضات، موسسات آموزش عالی و پژوهشی، کارکنان کشوری و لشکری، اعضای هیات علمی دانشگاه ها، سازمان انرژی اتمی، دستگاه‌های اجرایی، آموزش و پرورش و… جزو قسمت‌هایی هستند که افزایش حقوق و دستمزد برای آن‌ها در نظر گرفته شده است. همچنین تمام کارکنان قراردادی، پیمانی و رسمی، والدین شهدا و کسانی که در طرح خدمات پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کار می‌کنند نیز شامل این طرح هستند.
میزان حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۲
برای تعیین حداقل حقوق وزارت کار، در بخش دولتی و خصوصی فرآیندهای مختلفی انجام می‌گیرد. در بخش‌های دولتی حقوق کارمندان دولت بر اساس لایحه‌ای که دولت تحت عنوان لایحه بودجه تقدیم مجلس می‌کند، انجام می‌گیرد. بر همین مبنا افزایش حقوق کارمندان دولت در سال ۱۴۰۲ به صورت پلکانی و تا ۲۰ درصد تصویب شده است. بنابراین تصمیم حداقل حقوق دریافتی کارمندان در سال ۱۴۰۲ نباید کمتر از ۷۰.۹۸۲، ۸۴۰ تومان باشد. بنابراین حداقل حقوق کارکنان دولت در سال ۱۴۰۲ مبلغ هفت میلیون و نهصد و هشتاد و دو هزار ریال تعیین گردیده است.
