استانداردهای حسابداری یک مجموعه قوانین و اصول ثابت است که همه حسابداران کشور می‌توانند بر‌اساس آن اسناد مالی را تنظیم کنند. در‌واقع به کمک استاندارد حسابداری یک قاعده ثابت در عملکرد تمام حسابداران ایجاد می‌شود و مقایسه عملکرد شرکت‌ها با هم و آنالیز رفتارهای یک شرکت دیگر قابل‌انجام خواهد بود. استانداردهای حسابداری ایران شامل 43 قاعده کلی است که همه حسابداران باید با آن‌ها آشنا باشند.
استانداردهای حسابداری چیست؟
استانداردهای حسابداری شامل اصول و قوانینی است که حسابداران در تمام دنیا با توجه به آن گزارش‌های مالی را تدوین می‌کنند. این استانداردها کمک می‌کنند تا روش و شیوه کار حسابداران در شرکت‌های مختلف چهارچوب یکسان و مشابهی داشته باشد و به‌این‌ترتیب گزارش‌های مالی حسابداران مختلف قابل‌مقایسه با هم باشند.
استانداردهای حسابداری، همه جوانب مالی را در‌نظر گرفته و برای هر چالش احتمالی یک راهکار موثر پیشنهاد می‌دهد. ضرورت استفاده از استانداردهای مالی به‌اندازه‌ای است که تنها گزارشات مالی مورد قبول هستند که مطابق این استانداردها انجام شده باشند.
تاریخچه استانداردهای حسابداری
استانداردهای حسابداری دنیا با استانداردهای حسابداری موجود در ایران کمی متفاوت است. ایران در سال 1371 یک مجموعه از اصول حسابداری را وضع کرد و از آن پس حسابداران برمبنای این اصول گزارشات مالی را تدوین می‌کنند.
برای اولین بار در سال 1371 کلیات استانداردهای حسابداری ایران در 22 بند وضع و منتشر شد. در سال‌های 1373 تا 1375 یک رونویس از این استانداردها در دسترس عموم قرار گرفت تا بازده و بازخورد آن بررسی شود. در سال 1378 نخستین سری استانداردهای تایید‌شده حسابداری منتشر شده و تا 2 سال مورد‌استفاده قرار گرفت. به‌مرورزمان به تعداد استانداردهای حسابداری ایران افزوده شد و تا امروز استانداردهای حسابداری شامل 43 بند هستند.
مزیت‌های استانداردهای حسابداری چیست؟
استفاده از استانداردهای حسابداری مزایای متعددی دارد:
- استفاده از استانداردهای حسابداری سبب می‌شود که افراد بتوانند به گزارشات مالی اعتماد کنند. همچنین آن‌ها این امکان را دارند که این گزارشات را با گزارشات مالی شرکت‌های دیگر هم مقایسه کنند.
- رعایت استانداردهای مالی سبب می‌شود که کاربرانی که قصد بررسی گزارش‌های مالی را دارند هم بتوانند با اتکا بر این استانداردها، تفسیر سریع‌تر و بهتری از گزارش‌ها داشته باشند.
- استفاده از استانداردهای حسابداری باعث می‌شود که شرکت‌های کوچک بتوانند گزارشات مالی یکدیگر را با هم مقایسه کنند. به‌این‌ترتیب حسابدار می‌تواند متوجه شود که آیا کسب‌وکار رقیب یا کسب‌وکاری که شرکت قصد همکاری با آن را دارد، از سرمایه و درآمد کافی برخوردار است و قابل‌اعتماد هست یا خیر!
- استانداردهای حسابداری یک شاخصه برای حسابدار ایجاد می‌کند تا بر‌اساس آن بتواند گزارش‌های مالی را بررسی کند.
اهداف استانداردهای حسابداری چیست؟
استانداردهای مالی اهداف متعددی دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- ایجاد یک فرم کلی و یکنواخت برای گزارش‌های مالی
- تسهیل تصمیم‌گیری رسمی یا غیررسمی مرتبط با ارزش‌گذاری دارایی‌ها و مشخص کردن میزان درآمد
- مشخص کردن فرضیات و متدهای کاربردی حسابداران برای افراد عادی و تسهیل استفاده از صورتهای مالی برای افراد غیر‌متخصص
- مشخص کردن نکات ضروری در زمینه تامین احتیاج ویژه کاربر از اطلاعات برای ابراز نظریه فردی
اهمیت استانداردهای حسابداری
استانداردهای حسابداری مشخص می‌کنند که محاسبات مالی به چه صورت انجام شوند. همچنین معیارهایی برای اندازه‌گیری و تعیین درست و غلط بودن آن‌ها ارائه می‌دهند. این استانداردها درست و غلط بودن و قابل اعتماد بودن گزارشات مالی را مشخص می‌کنند. همچنین استفاده از این استانداردهای مالی سبب می‌شود که گزارشات مالی در شرکت‌های مختلف و توسط حسابداران مختلف با یک متد یکسان انجام شوند.
در صورت عدم استفاده از استانداردهای حسابداری، گزارشات مالی با هم تطابق نداشته و بررسی آن‌ها بسیار سخت می‌شود. لازم است که با رعایت استانداردهای حسابداری گزارشات شفاف و گویا تهیه می‌شوند.
همچنین در آینده نیز امکان رجوع به این گزارشات مالی وجود دارد. سازمان‌های نظارتی هم می‌توانند از گزارشات مالی تهیه‌شده با استانداردهای حسابداری استفاده کرده و آن‌ها را آنالیز کنند. به‌عبارتی استفاده از استانداردهای حسابداری هم برای سازمان‌های بیرونی مانند سازمان‌های نظارتی مالیاتی یا بانک‌ها و هم برای کسب‌وکارها اهمیت زیادی دارد.
انواع استانداردهای حسابداری
انواع استانداردهای حسابداری شامل سه دسته می‌شوند:
1.استانداردهای عمومی
در استانداردهای عمومی گزارش‌های مالی توسط یک حسابدار مستقبل تهیه می‌شوند. این حسابدار باید مدرک خود را از انجمن‌های عمومی دریافت کرده باشد و از همه نظر استقلال خود را اثبات کند.
2.استانداردهای حسابداری میدانی
در این استانداردها، حسابدار بر‌اساس مهم‌ترین استانداردهای میدانی عمل کرده و یک پلن کاری خوب برای آن وضع می‌کند. همچنین با ایجاد یک برنامه نظارتی از بروز خطا جلوگیری می‌کند. در‌واقع به کمک این پلن، همه پرسنل از وظایف خود‌آگاه هستند.
3.استانداردهای حسابرسی گزارشگری
در این دسته از استانداردهای حسابداری، گزارش‌های نهایی بر‌اساس مستندات و گزارش‌های ملی تعیین می‌شوند. این گزارش‌ها برای آنالیز امور مالی شرکت کاربرد دارند.
لیست استانداردهای حسابداری
سخن آخر
استانداردهای حسابداری یک مجموعه از استانداردها هستند که حسابداران هر مجموعه تجاری به نسبت آن‌ها رسیدگی به فاکتورها و اسناد حسابداری را انجام می‌دهند. وجود این استانداردهای حسابداری باعث می‌شود که شرکت‌ها بتوانند اسناد اقتصادی خود را با هم مقایسه کنند و دیدگاه درستی در خصوص وضعیت هر شرکت داشته باشند.
در‌حقیقت استانداردهای حسابداری با ایجاد گزارش‌های مالی همواره وضعیت مالی شرکت را مشخص کرده و دیدگاه درستی به سهام‌داران و مدیران مجموعه می‌دهد.
سوالات متداول
آیا استانداردهای حسابداری ایران و دنیا باهم یکسان هستند؟
خیر؛ ایران مجموعه استانداردهای حسابداری مخصوص به خودش را دارد که در برخی جزئیات با استانداردهای حسابداری دنیا متفاوت است.
چرا استفاده از استانداردهای حسابداری مهم است؟
با استفاده از این استانداردها، یک شاخص جهانی برای بررسی وضعیت شرکت‌های دیگر دارید. به‌این‌ترتیب شرکت‌ها می‌توانند رقبا را آنالیز کنند یا وضعیت خود را برای سهام‌داران مشخص کنند.
